Luister hier naar het verhaal over het waterlandschap door Lucas De Man. Liever lezen? Dat kan onder het fragment.
Water. Water. Water. Er is in het landschap niets zo belangrijk als water. Zeker in deze tijden van klimaatverandering. Voor je zie je exact hetzelfde landschap als het tapijt, maar dan in 3D geprinte bakjes van algen gevuld met water, veen en grond uit de Peel zelf. Ja, je leest het goed, 3D geprinte balkjes van algen. Algen zijn fantastisch, ze groeien in water en ze zijn ideaal als voeding maar ook als bouwmaterialen.
Bakjes met veen
Wij hebben deze bakjes gemaakt omdat men dat in het echt ook doet. Niet van algen maar men legt nu dijken aan rondom bestaand land om zo het water op te kunnen vangen en de grond te vernatten. Of juist om de grond te beschermen tegen het water. Dit gebeurt niet alleen in de Peel maar overal in Nederland gaat men grond moeten vernatten de komende jaren dus wat je hier voor je ziet, is actueel en universeel. We gaan even door het landschap heen. We beginnen helemaal rechts.
Daar zie je 3 bakjes met het hoger gelegen veen, gevuld met echt veen en vol water zoals het hoort. Dit water is heel mineraalarm, dat heeft het veen nodig voor de mossen die daar groeien.
Naast de 3 bakjes veen zie je links een donkere smalle strook, dat is Het kanaal van Deurne. In het kanaal stroomt kalkrijk water want dat water is door de Maas vanuit Frankrijk en België meegenomen. Dat water mag niet in het veen terecht komen want dat maakt alle oorspronkelijke vegetatie kapot.
Links van het kanaal zie je boven ook nog twee bakjes met veen, dat is natuurgebied en dat moet zo blijven.
De long van Brabant
Daaronder, in het midden, zie je 4 bakjes op een rij die onder water gezet zijn. Dit zijn gronden die nu vernat worden. Zij zijn bufferbassins die met regenwater zijn gevuld. Deze kavels bestaan voor het grootste gedeelte uit zandgrond en in de diepere laag vind je nog restanten veen grond. De bovenste lagen zijn zeer voedingsrijk door o.a. gebruik van intensieve bemesting voor akkerbouw. Als je hier nu lisdodde en wilgen op kweekt dan halen die de nutriënten uit de bodem en krijg je een bodemsituatie die weer meer aansluit bij de oorspronkelijke situatie van het landschap. Waarom nu zet men die landbouwgronden onder water? Omdat ze hiermee een tegendruk buffer vormen voor het veen. Nu loopt het grondwater immers weg uit het hoger gelegen veengebied en daardoor kan dit geen regenwater meer opvangen. Klinkt misschien wat gek, maar zo werkt het veen. Als er genoeg grondwater is dan zuigt dit het regenwater op en houdt het vast. Maar als de grond van het veen te droog is dan vloeit alle regenwater weg naar de lager gelegen delen. Dus men zorgt dat die lager gelegen delen ook nat zijn. Waardoor het grondwater van de Peel blijft zitten in de grond. Het kan niet wegvloeien naar de buren want daar is het ook al nat. Hierdoor kan het Veen wel weer regenwater opvangen en wordt het weer de long van Brabant.
Links en rechts van de vernatte gebieden zie je algenbakjes die niet met water zijn gevuld. Dat zijn landbouwgronden die men al dan niet ophoogt om aan traditionele akkerbouw te kunnen blijven doen. Hier zie je mooi hoe droge aarde eruit ziet.
Denk je met ons mee?
Nu hebben wij zelf wel nog 2 vragen. Misschien dat jij daar wel antwoord op weet.
- Wat als het niet genoeg regent? Zou je dan kanaalwater kunnen gebruiken voor het op peil houden van het water in de bassins en welke invloed heeft dit kalkrijke water op de vegetatie daar?
- Nu graaft men vaak de bovenste mestlaag af voordat men gaat vernatten, maar wat als je dat niet doet? Dan krijg je heel nutriëntrijk water waarop je bijv. lisdodde kunt kweken. Wat denk jij?
Scan de volgende QR code om de boerderij te bestuderen.
Met dank aan Sjors Hoek (Waterschap Aa en Maas) en John Mensink (Avallo).